Constant richtlijnen voor samenwerking

Dit is de zevende versie van Constant richtlijnen voor samenwerking (19/10/2023). Tijdens de volgende maanden worden deze richtlijnen in verschillende omgevingen, situaties en constellaties gebruikt en besproken. We redigeren ze dan opnieuw voor de volgende werksessie, Oktober 2023. Vertel het ons of schrijf je opmerkingen en vragen (anoniem of niet):  hier/ici/here.

Engagement

Constant is een vereniging zonder winstoogmerk, gerund door kunstenaars en sinds 1997 in Brussel gevestigd. Constant is actief is tussen kunst, media en technologie. Constant ontwikkelt, onderzoekt en experimenteert. Constant vertrekt vanuit feminismen, copyleft, Free/Libre + Open Source Software en werkt rond deze vectoren vanuit een intersectioneel perspectief. Meer over Constant

Constant zet zich in voor omgevingen waar zonder angst geëxperimenteerd kan worden met mogelijke toekomsten, complexe collectiviteiten en wenselijke technologieën. De ruimtes die we in het leven roepen zijn dan ook expliciet gekant tegen seksisme, racisme, queer antagonisme, validisme en andere vormen van onderdrukking. Onze positionering is er een van risico’s nemen en vallen en opstaan, waarbij precisie en kritiek samenkomen met humor, onzekerheid, spanning, dubbelzinnigheid en fouten. Onbevreesde, dappere omgevingen maken radicale complexiteit mogelijk.

Voor Constant betekent vertrekken vanuit feminismes, aandacht hebben voor de soms generatieve, vaak repressieve arrangementen van macht, voorrecht en verschil. Wij begrijpen dat deze structuren verband houden met gender en altijd te maken hebben met kwesties als klasse, ras en vaardigheden. Het vinden van manieren om in het reine te komen met de lange koloniale geschiedenis van informatica, de manier waarop technologie de ecologie beïnvloedt en de relaties tussen deze processen, verdient onze voortdurende aandacht.

Constant probeert te werken vanuit inclusiviteit in plaats van exclusiviteit. We willen in ons werk rekening houden met zeer verschillende mensen en hun eigen universums, maar ook met historische en toekomstige anders-dan-menselijke factoren. Dit betekent dat we onze aannames moeten blijven uitdagen en dat we kritische input verwelkomen over manieren waarop we de raakvlakken van privileges, macht, geschiedenis, cultuur, ongelijkheid, pijn en onrechtvaardigheid kunnen aanpakken.

Constante steunt Vrije Cultuur omdat het een manier is om te erkennen dat cultuur een collectieve inspanning is die het verdient om gedeeld te worden. Er is geen tabula rasa, geen originele auteur, maar wel een genealogie en een web van verwijzingen. Als het op technologie aankomt, denken we dat Vrije Software een verschil kan maken, omdat we geen toestemming hoeven te vragen, wanneer we de technische details van software en hardware willen bekijken, ondervragen en bespreken, of wanneer we nieuwsgierig zijn naar de concepten, politiek en geschiedenis ervan. Om die reden verspreiden we al ons werk onder Open Content Licenties (Free Art License) en werken we met en aan Vrije, Vrije en Open Source Software.

Als het gaat om technologie, denken we dat Vrije Software een verschil kan maken omdat we worden uitgenodigd om de technische details van software en hardware te overwegen, te ondervragen en te bespreken, of wanneer we ons willen bezighouden met de concepten, de politiek en de geschiedenis ervan. Om deze reden verspreiden we al ons werk onder Open Content Licenties (Free Art License) en werken we met en aan Free, Libre en Open Source Software. In de afgelopen jaren zijn we tot het besef gekomen dat het bevestigen van Free Culture met meer kritische overwegingen gepaard moet gaan. Hoewel we nog niet zeker weten hoe, willen we rekening houden met de verbanden tussen de Open Access ideologie en het koloniale extractivisme, die de verbeelding van complexiteit en poreusheid kunnen belemmeren. Daarnaast willen we rekening houden met het recht op ondoorzichtigheid bij de toegang tot en de overdracht van kennis, vooral met betrekking tot gemarginaliseerde gemeenschappen.
Daarom hebben Constant en bondgenoten samen een micentie geschreven die deze bezorgdheden centraal stelt. We experimenteren met de licentie
en verspreiden nu al het werk van Constant onder deze Collective Conditions for (Re)use licentie.

Dit is de zesde versie van dit engagement. De eerste versie verscheen in oktober 2019. De Constant Richtlijnen voor Samenwerking is een actieve tekst die openstaat voor correcties en wijzigingen, dankzij verschillende overlegmomenten in de constellatie van Constant.

Richtlijnen voor samenwerking

We hebben een korte en een lange versie van de richtlijnen geschreven. We nodigen je uit om beide zorgvuldig te lezen.

Deze richtlijnen hebben betrekking op openbare en niet-openbare activiteiten die Constant organiseert. Ze kunnen kortstondig of quasi permanent zijn, gaande van een drankje op kantoor tot kleine evenementen in onze werkruimte, onlinevergaderingen of meerdaagse werksessies, de meest voorkomende gelegenheid waarin deze richtlijnen aandacht zullen krijgen.

Werksessies zijn intensieve transdisciplinaire situaties waaraan deelnemers van over de hele wereld bijdragen. Door de intensiteit van de uitwisselingen en interacties tijdens werksessies kunnen er momenten van onenigheid en ongemak zijn. Deze momenten moeten worden erkend en besproken, binnen uw grenzen. Meer informatie over de werksessies

Hoewel sommige van de onderstaande richtlijnen voor de hand liggend klinken, hebben we ervaren dat het samenzijn gecompliceerd kan zijn. We hebben deze richtlijnen geschreven om manieren te bedenken om comfortabel en aandachtig samen te zijn. Bovendien hopen we, door de richtlijnen aan te pakken als onderdeel van elke werksessie, dynamische manieren te creëren om onze vaardigheden te blijven trainen om de moedige ruimtes uit te breiden en te versterken. De richtlijnen zijn bedoeld om potentie te creëren voor iedereen, en soms wordt dit gedaan door het beperken van de ruimte die door sommigen wordt ingenomen.

We gaan uit van de betrokkenheid van alle deelnemers en roepen elkaar op om verantwoord met elkaar om te gaan. Als je het gevoel hebt dat er grenzen worden overschreden, vind dan de persoon waarmee je het gemakkelijkst kunt praten. De mensen van Constant zorgen ervoor dat hulpmiddelen, infrastructuur en hulplijnen klaarstaan.

Richtlijnen voor Samenwerking - korte versie

Constant medewerkers en deelnemers:

Richtlijnen voor samenwerking - lange versie

Constant activiteiten zijn uitwisselingsmomenten waarbinnen genereuze praktijken zich ontwikkelen. Geven, ontvangen, nemen en verzorgen worden opgevat als wederzijdse handelingen. Elke keer maken we tijd en ruimte voor deze richtlijnen. Constant medewerkers:

  • Weigeren en ontmantelen racisme, queer antagonisme, validisme, leeftijdsdiscriminatie en andere vormen van onderdrukking.
  • Geven ruimte aan anderen: Zowel fysiek, emotioneel als conceptueel. We respecteren de grenzen van mensen rondom ons. Dit betekent dat we onze manier van doen aanpassen, zodra iemand aangeeft niet comfortabel te zijn met ons gedrag, wat onze bedoelingen ook mogen zijn.
  • Respecteren andere levens, aanwezig of niet, menselijk of niet. We proberen respect te hebben voor de waardigheid, ervaringen en perspectieven van hen die raken aan het werk dat we doen. Het is zeer goed mogelijk dat zij zich niet bij ons in dezelfde ruimte bevinden.
  • Dragen zorg voor hun fysieke en digitale omgeving. We hebben aandacht voor mensen, infrastructuren, materiaal en objecten die hier zijn samengebracht en behandelen hen met de nodige zorg.
  • Vermijden voor anderen te spreken. Onderbreek niemand en dring jezelf niet op. We zijn solidair met anderen, en we zorgen ervoor niet in hun plaats te spreken of te verhinderen dat ze voor zichzelf kunnen spreken. Iemand anders zinnen afmaken is vaak goed bedoeld, maar is niet altijd gewenst. Behalve als erom gevraagd wordt natuurlijk.
  • Proberen niet te oordelen. Collectief werk is opwindend, uitdagend, de-centralizerend, vervreemdend en prikkelend. We doen elk wat we moeten doen om ons gezamenlijke mentale, emotionele en fysieke welzijn in de gaten te houden. Als we ons te gedesoriënteerd voelen, oordelend of vooringenomen, dan verlaten we de ruimte voor een tijdje, maar we proberen altijd terug te komen.
  • Nemen de tijd om te luisteren.
  • Vragen, voordat ze iets veronderstellen. Bijvoorbeeld met welk voornaamwoord iemand wenst aangesproken te worden, of mensen aangeraakt willen worden, of wellicht iets over een onderwerp weten dat we aankaarten. Als we niet zeker zijn, dan vragen we verduidelijking. We begrijpen ook het niet altijd wenselijk is om vragen te stellen, en ook niet om antwoorden te verwachten.
  • Verwelkomen meervoudige methodes om te (ont)leren en om kennis, informatie en ervaring uit te wisselen. Geen paternalisme en maternalisme. We hebben aandacht voor de manier waarop verschillende types expertise gewaardeerd worden, met name als het gaat om technologie. We begrijpen dat gangbare validatiemethodes vaak dominante machtsstructuren bevestigen. (Bijvoorbeeld een leraar-student verhouding, witte privileges, heterosexualiteit, socio-economische- en gender-verhoudingen, communicatie- of taalvaardigheden, mentale of fysieke validiteit, senioriteit etc.) We proberen om niet uitleggerig te doen en vermijden techno-oplosserigheid en andere vormen van normatief gedrag.
  • Accepteren en waarderen verschil, gevarieerde snelheden en standpunten, opvattingen, ervaringen, achtergronden, referenties, behoeften en grenzen. We zijn hier, omdat we relaties aan willen gaan met andere perspectievelingen. Dit kan betekenen dat we niet alleen andere inhouden testen, maar ook andere manieren om te delen uitproberen. Soms betekent dit dat we waardigheid, respect en medeleven vragen voor wie hier niet aanwezig is.
  • Erkennen dat woorden en uitspraken verschillende betekenissen en consequenties hebben voor verschillende mensen. Ieder interpreteert op haar eigen manier want wij zijn elk geconditioneerd door sociale-, talige-, emotionele factoren. Daarom is het goed er niet op voorhand vanuit te gaan dat wat je bedoelde te zeggen, ook als zodanig wordt verstaan.
  • Letten op taalverschillen. Dit is een meertalige omgeving. We zijn in Brussel, een meertalige stad die officieel tweetalig is (FR, NL) maar in de praktijk communiceert in vele talen. Zelfs wanneer we Engels als communicatietaal gebruiken, begrijpen we dat iedereen dit doet met verschillende niveaus en woordenschatten. Niet iedereen is even comfortabel met het spreken of schrijven in het Engels. Deelnemers met Engels als moedertaal begrijpen dat het gemak om zich uit te drukken, ongemak teweeg kan brengen bij deelnemers die een andere taal beter spreken. Let met name op vakjargon en snelheid.
  • Gebruiken waar mogelijk Vrije en Open Source software. Constant engageert zich met Free / Libre Open Source Software, en medewerkers proberen in de context van Constant-activiteiten zoveel mogelijk F/LOSS te gebruiken. Als we zien dat een collega worstelt met software, open standaarden of procedures, dan proberen we te helpen.
  • Vragen expliciet om toestemming voordat ze foto’s, video, audio of andere opnames via commerciële platvormen verspreiden. Als onderdeel van ons gezamenlijke documentatie-werk worden tijdens de werksessies en andere activiteiten foto’s, geluidsopnames en video’s gemaakt. Deelnemers wordt de tijd gegeven om te beslissen of ze akkoord zijn om hun materiaal online te delen.
  • Onderschrijven dat Constant als standaardlicentie de Collective Conditions for (Re)use (CC4r) gebruikt. Voor collectieve situaties zoals werksessies is zelf-documentatie en het delen van ideeën en kennis belangrijk. Daarom aanvaarden we dat de CC4r de standaard open content licentie is voor al het gedeelde werk, de notities, de schetsen en andere zaken die gegenereerd zijn tijdens de werksessie. Als we een uitzondering nodig hebben op deze regel, dan informeren we de andere deelnemers hierover. Je vindt hier de voorwaarden van de CC4r: (https://constantvzw.org/wefts/cc4r.en.html)
  • Weten dat het toepassen van deze richtlijnen gemakkelijker gezegd is dan gedaan. We nemen het niet persoonlijk als iemand deze richtlijnen niet navolgt en weten dat we allemaal geconditioneerd zijn door onderdrukkende systemen. We zijn bezig daar vanaf te geraken, maar dat gaat niet vanzelf. Dit zorgt voor ongemakkelijke situaties en we verwachten geen heldere, cleane oplossingen.
    Intimidatie is onaanvaardbaar en wordt niet getolereerd tijdens een Constant activiteit. Onder ‘intimidatie’ verstaan we wat mensen als zodanig ervaren. Het maakt niet uit hoe de intimiderende persoon zijn/haar actie bedoeld heeft, het belangrijkste is hoe deze werd ervaren. Een taal ontwikkelen om over intimidatie te communiceren is niet vanzelfsprekend. Daarom hebben we citaten gebruikt uit richtlijnen en gedragscodes die ons inspireerden.

Voorbeelden van intimidatie:

  • trollen, d.w.z. aanhoudende verstoringen van gesprekken of andere gebeurtenissen. [1]
  • foto’s, opnames, en online-registraties die intimideren. [2]
  • onzinnig- of off-topic gebruik van naakt- en/of seksuele beelden (inclusief in presentaties). [1]
  • opzettelijke intimidatie en stalking. [1]
  • ongewenst, lichamelijk of virtueel licamelijk contact (bijvoorbeeld beschrijvingen zoals “hug” of “backrub”) zonder toestemming of na een verzoek om ermee te stoppen. [2]
  • ongepast sociaal contact, zoals het vragen/veronderstellen van ongepaste niveaus van intimiteit met anderen. [2]
  • ongewenste seksuele aandacht. [3]
  • microagressies, d.w.z. kleine, subtiele acties die mensen marginaliseren. [1]
  • opmerkingen die systemische onderdrukking versterken met betrekking tot geslacht, genderidentiteit en -uitdrukking, transstatus, seksuele geaardheid, invaliditeit, geestesziekte, neurodiversiteit, fysieke verschijning, lichaamsgrootte, leeftijd, ras of religie (of gebrek daaraan), technische keuzes, gebrek aan technische kennis, etniciteit en sociaaleconomische status. [2]
  • ongewenste opmerkingen over de keuzes en praktijken van een persoon op het gebied van levensstijl, waaronder die met betrekking tot voedsel, gezondheid, opvoeding, drugs en werkgelegenheid. [2]
  • opzettelijke misleiding. [2]
  • opzettelijk gebruik van “dode” of afgekeurde namen. [2]
  • het aanzetten tot-, en dreigen met geweld tegen een persoon, met inbegrip van het aanmoedigen van een persoon om zelfmoord te plegen of zich schuldig te maken aan zelfbeschadiging. [2]
  • voortgezette één-op-één communicatie na verzoeken om te stoppen. [3]
  • opzettelijk “outen” van privé-aspecten van de identiteit van een persoon zonder hun toestemming, behalve wanneer dit nodig is om kwetsbare personen te beschermen tegen opzettelijk misbruik. [3]
  • publicatie van privé-communicatie zonder toestemming. [2]
  • bewust valse beweringen doen over een persoon. [2]

[1] https://queer-code.org/coc
[2] https://www.freebsd.org/internal/code-of-conduct.html
[3] https://radix.one/en/code-of-conduct

Incidenten signaleren en problemen afhandelen

Wij nemen allemaal de verantwoordelijkheid om te reageren op overschrijdingen. Daarbij proberen we niet te oordelen en we proberen ons niet beoordeeld te voelen.

Vereist de situatie onmiddellijke interventie of niet?

Onmiddellijke interventie (er is nu hulp nodig!)
Als we ons onveilig voelen of iemand zien die in nood lijkt, spreken we onmiddellijk Constant leden aan die zich voorstelden als (co-)organisator van de werksessie. Zij zullen hun best doen om te helpen.

Niet onmiddellijke interventie (een situatie die meer tijd vergt)
Sommige overschrijdingen vragen andersoortig overleg, met meer mensen of op een meer afgewogen manier. Bijvoorbeeld: Als iemand een voortdurend patroon van intimidatie ervaart; als iemand getuige is van onaanvaardbaar gedrag; als iemand “per ongeluk” discriminerende taal blijft gebruiken, nadat hen is gevraagd daarmee te stoppen.
Als we ons comfortabel of in staat voelen, bespreken we de problemen met de betrokken partijen voordat we een organisator raadplegen. Wij geven er de voorkeur aan om meningsverschillen samen constructief op te lossen en te werken aan het rechtzetten van de mis(ver)standen, als dat mogelijk en veilig is. Blijven de problemen echter bestaan, zoek dan een lid van Constant die hun best zal doen om de situatie weer vlot te trekken. Het is ook mogelijk om achteraf contact met ons op te nemen om aan te geven wat er is gebeurd als handelen op het moment zelf niet goed/veilig voelt.
Stuur dan een e-mail naar: beep@constantvzw.org
Een Constant teamlid dat niet tot het organisatorische team behoort zal jouw e-mail ontvangen. Alle informatie wordt met discretie behandeld.

Als we in conflict komen met een van deze richtlijnen, of als we zien dat anderen ons gedrag signaleren: